B.1 Faunaschade
De provincie is op grond van de Omgevingswet verplicht schade aangericht door in het wild levende dieren te vergoeden. De provincie heeft hiervoor beleidsregels opgesteld aan de hand waarvan BIJ12 in opdracht van de provincie aanvragen voor een tegemoetkoming afhandelt. Het gaat bijvoorbeeld om schade door ganzen aan grasland. Naast toegenomen schade door ganzen neemt ook de schade veroorzaakt door andere soorten, zoals bijvoorbeeld de houtduif, toe.
Landelijk neemt de faunaschade elk jaar verder toe. In de provincie Groningen is dat ook het geval. Waar de kosten voor schadevergoedingen tot 2019 op ca. € 600.000 euro per jaar lagen, zijn deze kosten de afgelopen jaren sterk gestegen (er is sprake van circa een verdrievoudiging van dat bedrag in 2023), onder ander verklaard door (lokale) toename van populaties van schadeveroorzakende dieren, stijging van de gewasprijzen en het verbod op specifieke gewasbeschermingsmiddelen. Tevens nemen de uitvoeringskosten van BIJ12 toe. Het is de verwachting dat de kosten voor dit jaar (2024) en komende jaren wederom hoger zullen uitvallen dan voorgaande jaren.
Om uitvoering te kunnen geven aan de open einde-regeling voor faunaschade wordt voorgesteld om, aanvullend op reeds beschikbare middelen, voor 2024 en 2025 in totaal € 2,4 miljoen aanvullend budget beschikbaar te stellen (2024: € 0,6 miljoen; 2025: € 1,8 miljoen). Wij stellen voor dit bedrag te dekken uit de Algemene middelen.
B.2 Exoten
De provincie heeft een wettelijk taak bij de bestrijding van invasieve exoten. Dit is geregeld in de Omgevingswet en het Besluit Kwaliteit Leefomgeving. De provincie is in beginsel verplicht om voor een groot aantal soorten uitroeiingsmaatregelen, beheersmaatregelen en herstelmaatregelen te nemen als bedoeld in de Europese exotenverordening. Het gaat zowel om dieren, landplanten als waterplanten, die ook al deels wijdverspreid voorkomen in de provincie. Voorbeelden zijn bijvoorbeeld de nijlgans, grote waternavel en reuzenberenklauw.
De rol die provincies spelen is deels faciliterend en ondersteunend, om andere partijen zoals bijvoorbeeld gemeenten en terreinbeheerders te helpen bij de bestrijding. Vaak gaat dit ook gepaard met een specifieke subsidieregeling. Het opzetten en uitvoeren van een dergelijke regeling vraagt uiteraard capaciteit. Daarnaast speelt de provincie ook een actieve rol bij de bestrijding van bepaalde exoten die nog weinig voorkomen of zich voor het eerst vestigen. Deze worden direct in opdracht van provincies bestreden. Ook kan de provincie via communicatie bijvoorbeeld het bewustzijn over exoten en de risico's daarvan vergroten. Verder kan de provincie ook een rol spelen bij de monitoring en kennisontwikkeling over (de bestrijding van) exoten.
Op dit moment werken wij aan een plan van aanpak voor invasieve exoten in de provincie Groningen. Voor de uitvoering van dit plan en om zodoende goede invulling aan onze wettelijke taak te geven, is voor 2025 een bedrag van € 0,2 miljoen benodigd. Wij stellen voor dit bedrag te dekken uit de Algemene middelen.